Ngân hàng không được đề cử người vào TCTD khác
Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 36/2014/TT-NHNN ngày 20/11/2014 mà Ngân hàng Nhà nước mới đây đã công bố yêu cầu các ngân hàng thương mại (NHTM) không được đề cử người tham gia HĐQT tại tổ chức tín dụng mà NHTM đã mua, nắm giữ cổ phiếu.
Trường hợp được loại trừ là khi tổ chức tín dụng đó là công ty con của NHTM hoặc NHTM tham gia tái cơ cấu, xử lý tổ chức tín dụng yếu kém theo chỉ định của Ngân hàng nhà nước.
Vấn đề nhân sự HĐQT tại các ngân hàng trước đó cũng đã được Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ giao NHNN chủ trì, phối hợp với Bộ Công an và các cơ quan liên quan xác minh, làm rõ các vấn đề liên quan đến các nhân sự dự kiến được bổ nhiệm là người quản lý, người điều hành và các chức danh khác của TCTD để bảo đảm không để xảy ra tình trạng sở hữu chéo, đứng tên hộ, vay hộ, sở hữu từ nguồn tiền đi vay của các cổ đông, nhóm cổ đông có liên quan, hạn chế rủi ro cho các TCTD.
Quy định trong Dự thảo mới này cũng nhằm hạn chế việc NHTM lợi dụng, biến tướng việc bán cổ phần của TCTD khác theo hình thức trả chậm để hợp nhóm lợi ích, thâu tóm, kiểm soát hoạt động thông qua một cá nhân (thường là người của NHTM bán cổ phần trả chậm gom cổ phần, dồn phiếu có quyền biểu quyết để cử người của mình tham gia vào HĐQT/Ban kiểm soát tại TCTD khác).
Không chỉ riêng vốn cấp 1, Dự thảo cũng quản lý chặt hơn vốn cấp 2 của các ngân hàng với việc yêu cầu loại trừ khỏi vốn cấp 2 các khoản đầu tư nợ thứ cấp của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác.
Cụ thể, “Mua, đầu tư nợ thứ cấp của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác phát hành đáp ứng đầy đủ các điều kiện để tính vào vốn cấp 2 của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó (không bao gồm nợ thứ cấp nhận làm tài sản bảo đảm, chiết khấu, tái chiết khấu của khách hàng)” dù đáp ứng đủ điều kiện tính vào vốn cấp 2 của tổ chức phát hành nhưng sẽ không được tính vào.
Theo cơ quan soạn thảo, hiện nay, các TCTD có thể mua công cụ nợ do TCTD khác phát hành (GTCG) lẫn nhau nhằm làm tăng ảo vốn cấp 2. Khái niệm nợ thứ cấp cũng lần đầu tiên được đưa vào tại Dự thảo Thông tư này. Theo đó, đây là khoản nợ theo thỏa thuận mà chủ nợ chỉ được thanh toán sau tất cả nghĩa vụ, khoản nợ có bảo đảm và không bảo đảm khác khi đơn vị vay nợ bị phá sản, giải thể.
Bổ sung thêm nội dung tối thiểu của Quy định nội bộ
Quy định nội bộ về cấp tín dụng, quản lý tiền vay để bảo đảm việc sử dụng vốn vay đúng mục đích là nội dung mà các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải ban hành. Các nội dung tối thiểu phải có đã được quy định trước đây nhưng giờ được bổ sung thêm.
Tại Dự thảo Thông tư lần này, NHNN yêu cầu các NHTM phải có thêm quy định về cấp tín dụng đối với Giám đốc (Phó Giám đốc) và các chức danh tương đương. Bởi trên thực tế đã phát sinh trường hợp chi nhánh của TCTD đã cho vay đối với Giám đốc/Phó Giám đốc của chi nhánh đó gây nguy cơ rủi ro, mất an toàn hoạt động của TCTD dù các cá nhân này có thể có hoặc không tham gia trực tiếp vào quá trình thẩm định, xét duyệt.
Ngoài ra, ngân hàng cũng phải có chính sách nội bộ nhằm kiểm soát hoạt động cấp tín dụng đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản bên cạnh hoạt động đầu tư, kinh doanh cổ phiếu.
Quy định nội bộ của ngân hàng cũng phải nêu rõ hoạt động cơ cấu lại thời hạn trả nợ được thực hiện bởi Hội đồng xét duyệt cơ cấu lại thời hạn trả nợ. Hội đồng này sẽ tách biệt Hội đồng xét duyệt cấp tín dụng. Cụ thể, hai Hội động không được chung Chủ tịch và 2/3 thành viên Hội đồng xét duyệt cơ cấu lại thời hạn trả nợ không phải là thành viên của Hội đồng xét duyệt cấp tín dụng.